Natuurwaarde

Voor heel wat dieren zijn hoogstamboomgaarden van onschatbare waarde: vogels, kleine zoogdieren en insecten gebruiken het (val)fruit immers als voedselbron. Als er rondom de fruitbomen beschutting aanwezig is (hoog gras, houtkanten, …), kunnen er bijzonder veel dieren leven. In een oude hoogstamboomgaard met voldoende holtes in de bomen kan je heel wat holenbroedende vogels (bv. boomkruiper, specht, holenduif, steenuil, …) en misschien zelfs een vleermuis aantreffen. De steenuil vinden we zelfs bijna uitsluitend in hoogstamboomgaarden. In de rand van de boomgaard voelen heggenmussen en gekraagde roodstaarten zich thuis. Aan de basis van dit rijke dierenleven liggen de vele insecten die je in de boomgaard vindt. Zij dienen onder meer als voedsel voor de vogels. Daarnaast vervullen sommige roofinsecten een functie als natuurlijk bestrijdingsmiddel tegen bladluizen, wantsen,… en zorgen ondermeer bijen voor de bevruchting van de bloesems van de fruitbomen.

Culinaire waarden

Onder de vele soorten hoogstamfruitbomen is er voor elk gerecht wel dé ideale appel of peer. Onze voorouders selecteerden de variëteiten immers niet alleen op sterkte en ziektebestendigheid, maar ook op smaak. Vaak zijn het echte meesterwerkjes, met een heel eigen smaak, geur en kleur. Reden te meer op zoek te gaan naar jouw lievelingsfruit!

Landschappelijke waarde

Hoogstamfruitbomen zijn in elk seizoen een streling voor het oog: de frisse bloesems in de lente, het uitbundige groen in de zomer, het kleurige fruit in de herfst en de mysterieuze silhouetten in de winter. Vroeger bepaalden hoogstamboomgaarden dan ook in belangrijke mate mee het uitzicht van ons landschap. Helaas zijn momenteel heel veel hoogstamboomgaarden verdwenen uit het landschap.

Cultuurhistorische waarde

Bepaalde fruitvariëteiten komen al eeuwen voor in onze regio en vormen dus een kostbaar “natuurerfgoed”. Ze kunnen ons informatie geven over het vroegere landschapsbeeld, over vroegere culinaire gebruiken, …

Wat doet het regionaal landschap voor jou?

Binnen ons werkingsgebied willen we helpen om hoogstamboomgaarden herstellen, aan te leggen en op een correcte manier te beheren. Hiervoor zoeken we hoogstamboomeigenaars of mensen die graag een hoogstamfruitboomgaard willen aanleggen. We werken nauw samen met een specialist, die jou advies op maat geeft (bv. soort fruit, specifieke smaakvoorkeur, heel het jaar door fruit, esthetische of nostalgische overwegingen, ...) en dit afgestemd op de mogelijkheden die elk perceel biedt. De voorkeur gaat steeds uit naar streekeigen variëteiten. Op die manier help je het cultuurhistorisch natuurerfgoed mee in stand te houden.

Daarnaast zullen we je zeker aanraden je boomgaard verder “in te kleden” door bijvoorbeeld een houtkant of haag aan te planten of wilde planten te laten groeien. Met de juiste planten- en struiksoorten in en rond je boomgaard creëer je immers optimale leefomstandigheden voor vogels en insecten. Voor de aanplant van hagen en houtkanten kan je subsidies krijgen bij ons indien het autochtoon plantgoed betreft. Wij zorgen voor de gekozen struiksoorten en kunnen bij een groot perceel een geschikte aannemer de aanplanting laten doen.

We organiseren geregeld cursussen en workshops rond aanleg van een boomgaard, onderhoud van hoogstamfruit en streekvariëteiten. Een goed beheer van fruitbomen is belangrijk, met de juiste zorg tijdens de eerste 5 jaren, wordt de boom niet alleen mooier, maar zal ook sneller vruchten dragen.

Wat kan jij doen?

Ben je geïnteresseerd in een hoogstamboomgaard, of heb je al wat oude hoogstamfruitbomen die dringend aan onderhoud toe zijn? Contacteer info@rldevoorkempen.be  voor praktische informatie en informatie over hoe je een subsidieaanvraag kunt indienen. Zorg wel dat je vooraf goed weet wat je juist verwacht van je nieuwe boomgaard. Dan krijg je echt advies op maat.

Wil je meer te weten komen over aanleg en onderhoud van hoogstamboomgaarden en ben je geïnteresseerd in een cursus? Contacteer info@rldevoorkempen.be en wij houden je op de hoogte wanneer plaats en tijdstip gekend zijn. Hou zeker onze website in de gaten!

Lees ook de Fruit-Wijzer van de Provincie Antwerpen, die je hier kan vinden. 

Gezocht: fruit uit de Voorkempen

Kom je er niet toe om je hoogstamfruitbomen geplukt te krijgen? Een droevig zicht, al dat lekkere fruit dat aan de boom rot of op de grond valt.
We bekijken de mogelijkheden om een project op te zetten rond het vermarkten van fruit afkomstig van hoogstamboomgaarden in ons werkingsgebied. De Voorkempen is dan wel geen Haspengouw maar elke gemeente heeft toch minimaal 1 openbare boomgaard en ook her en der vind je nog hoogstamboomgaarden van particulieren in het landschap.
Momenteel maken we een inventaris van boomgaarden waar al dat lekkere fruit aan de bomen blijft hangen.  Ben je in het bezit van enkele fruitbomen of zelfs een hele boomgaard? Geef ons snel een seintje, wie weet persen we binnenkort jouw eigen lokaal sap of komt een plukteam jou fruit plukken in ruil voor 50% van de oogst!

Interesse? Laat het ons weten via info@rldevoorkempen.be of 03 312 87 14